(On)gewenst. De complexe realiteit achter het adop­tie­sprook­je

Waar we vandaan komen. 
Nee, waar we écht vandaan komen. 
Of we onze échte familie kennen. 
Waarom die ons hebben weggegeven. 
Of we de taal spreken. 
Hoeveel we gekost hebben. 
Of onze broer/zus onze échte broer/zus is. 
Of we wel beseffen hoeveel geluk we hebben... 

Geadopteerden worden in onze maatschappij gezien als mensen die niets tekortkomen: we hebben adoptieouders, maken deel uit van een rijke cultuur en kunnen in principe evenveel bereiken als eender wie. Met deze mindset werden we ook grootgebracht. Velen denken dan ook dat geadopteerden alleen maar worstelen omdat ze niet weten hoe hun familie eruitziet, maar de realiteit is veel complexer. 

Als geadopteerden werden wij gescheiden van onze moeder en onze familie. Als transnationaal en zelfs transcontinentaal geadopteerden verloren wij daarbij ook onze cultuur, onze taal, geuren en kleuren. Een heel gamma aan verliezen en erg ingrijpende gebeurtenissen viel ons ten deel, die het begin en niet het minst de rest van ons leven kleurden. In onze samenleving wordt met dat gegeven jammer genoeg te weinig rekening gehouden, met als belangrijkste beweegredenen: ‘Adoptie gebeurt in het belang van het kind’ en ‘Hoeveel kan zo’n kleintje daar nu van merken?’

De titel van ons boek is '(On)gewenst'. We staan daarmee stil bij de maatschappelijke aanname dat geadopteerden door hun ouders ongewenst zijn en gewenst door hun adoptieouders. De hartverscheurende en zelden echt vrijwillige keuze voor moeders om hun kind af te staan, is veel complexer en gelaagder dan zogenaamde onwenselijkheid doet vermoeden. Dat adoptieouders een kind wensen en een geadopteerde daardoor (meer) gewenst zou zijn, is ook niet zo eenduidig. In geval van ongewenste kinderloosheid bijvoorbeeld zouden geadopteerden nooit in hun adoptiegezin zijn terechtgekomen als hun adoptieouders zelf kinderen hadden kunnen krijgen. En wie bepaalt wat een (on)gewenste situatie is? Wellicht is dat anders voor een moeder, een adoptieouder en een geadopteerde zelf. 

Dit boek durft te bevragen of de beweegredenen voor adoptie wel in lijn liggen met de noden van het kind en zijn familie. Ook of adoptie wel het wenselijke antwoord is op een onvervulde kinderwens en of we zomaar een verband mogen leggen tussen die twee. We nemen je mee in de wereld van hechting, binding, vroegkinderlijke trauma’s, identiteitskwesties, vraag en aanbod in het adoptielandschap en wat dat alles voor onze maatschappij en, belangrijker, voor geadopteerden in onze maatschappij betekent. We gaan dieper in op wat die trauma’s voor geadopteerden juist kunnen inhouden, waarom zovelen het moeilijk hebben en eveneens waarom zovelen een maatschappelijk geslaagd leven kunnen opbouwen. 

Dat willen we doen door inzicht te verschaffen in het hoofd en het lichaam van geadopteerden, waarbij we rekening houden met de gevoeligheden waarmee ze kunnen kampen. Welke prijs betalen geadopteerden voor hun adoptie, en welke prijs betalen de ouders en de adoptieouders? Welke rol spelen adoptie-instanties en het politieke beleid? Hoe zit het met verantwoordelijkheden in dat hele verhaal? Waarom worden geadopteerden weleens bestempeld als bodemloze kinderen en waarom stappen zoveel geadopteerden uit het leven? 

Veel van wat we schrijven over impact kan in meer of mindere mate ook toegepast worden in contexten zoals pleegzorg, institutionele zorg, andere vormen van vroegkinderlijk trauma, draagmoederschap, donorschap en migratie. We schrijven dit boek vooral om aan te kaarten dat het als vanzelfsprekend beschouwen van het plaatsen van een afgestaan, verplaatst en geadopteerd kind in een vreemd gezin voor de geadopteerde en zijn ouders helemaal niet zo vanzelfsprekend is. Bovenal vinden we het van belang dat degenen over wie het gaat, de geadopteerden zelf, ditmaal zelf de pen vasthouden en aan het woord komen.

We dragen dit boek op aan onszelf in de zwaarste momenten uit ons leven en aan alle geadopteerden die hetzelfde hebben doorgemaakt, nog steeds doormaken of nog zullen doormaken. Tot slot dragen we dit boek ook op aan alle ouders die ooit een kind verloren aan adoptie.