Waarom een msemen meer mag kosten dan je denkt

Het was een zonovergoten zaterdagmiddag, zo’n dag waarop alles net wat lichter aanvoelt. Ik liep over de Exotische Markt in Antwerpen. Het is er levendig, vol geuren, kleuren, talen en smaken van overal. Ik stond in de rij voor een warme pastilla met kip en een dampende atay. De prijs? Dat vraag ik niet eens. Ik vertrouw erop dat het klopt. Ik vertrouw op de vriendelijke man die me in het Tamazight, onze taal, aansprak. En belangrijker: ik wil gewoon goed eten en genieten.

Maar net voor mij gebeurde iets dat toch bleef nazinderen. Twee vrouwen bestelden msemen, of wat zij een Marokkaanse pannenkoek noemen. Want geen haar op hun hoofd dat ze zelfs maar proberen msemen uit te spreken. Bij het horen van de prijs fronsten ze. "Amai, dat is dan serieus opgeslagen, wel duur," zei een van hen. En hoewel ik begrijp dat mensen schrikken van stijgende prijzen, voelde het ongemakkelijk. Want achter die reactie schuilt een dieper probleem: de hardnekkige overtuiging dat ‘exotisch’ eten altijd goedkoop moet zijn.

Als goedkoop de standaard moet zijn

Waarom is het zo vanzelfsprekend dat eten uit bepaalde minderheidsculturen goedkoop moet blijven? Waarom zou msemen niet evenveel mogen kosten als een focaccia in een lunchbar in een gegentrificeerde wijk? Daar betaal je makkelijk 17 euro voor een mediocre lunch, en niemand met de ogen knippert.

Dat verschil in appreciatie komt niet zomaar uit de lucht vallen. Al decennialang, eeuwen zelfs, worden culturen buiten het dominante narratief geconsumeerd zonder echt gewaardeerd te worden. Koloniale denkkaders bepaalden lang welke culturen als waardevol worden gezien en welke als simpel, zelfs inferieur. Het eten van ‘de ander’ is leuk voor erbij: kleurrijk, kruidig, avontuurlijk. Maar niet duur. Geen hoge prijs waard.

Die mentaliteit leeft nog steeds. Ze verklaart waarom een tajine wél 18 euro mag kosten als die geserveerd wordt door een witte chef op designborden, maar mensen op de markt struikelen over vijf euro voor msemen bij iemand die vroeg is opgestaan om alles vers te maken. Iemand die je met een warme lach bedient, je een Marokkaans theetje aanbiedt, dat ze afwijzen met een dikke oogrol erbovenop.

Ambacht is ambacht, wie het ook maakt 

Authentiek eten vraagt tijd, kunde en liefde. Of je nu pizza bakt in Napels, sushi rolt in Osaka of msemen verkoopt op de markt in Antwerpen: er zit arbeid, techniek en cultuur in. Die waarde moet erkend worden, en eerlijk betaald.

In België, een land dat zichzelf graag als culinair beschouwt, zouden we toch beter moeten weten. Als we respect hebben voor vakmanschap, dan geldt dat voor álle keukens. Niet alleen die met Franse of Italiaanse namen op het menu. Namen die je dan weer wél wil en kan uitspreken, omdat je denkt dat je er gesofisticeerder door klinkt.

De ongelijke waardering van culturen weerspiegelt zich in meer dan eten. Ook kunst, taal, religie en muziek uit minderheidsgroepen worden vaak gereduceerd tot folklore. Pas wanneer een cultuur witgewassen wordt, is ze opeens ‘hoogwaardig’.

Eten spreekt, maar luisteren we echt?

Eten is een universele taal. Die taal verbindt mensen aan tafel, op markten, op pleinen, vertelt verhalen over migratie, liefde, armoede, rijkdom, trots en herinnering. Het zou vanzelfsprekend moeten zijn dat we die taal met respect spreken. En dat we bereid zijn de juiste prijs te betalen aan wie die verhalen verhaal authentiek en met zorg brengt.

Laat ons dus stoppen met die reflex dat eten uit bepaalde culturen goedkoop moet zijn, gewoon omdat het niet op witlinnen geserveerd wordt. Laten we inzien dat een msemen net zo waardevol is als een croissant, dat couscous net zo waardevol is als risotto. En dat de mensen die dat eten maken, recht hebben op waardering én op een eerlijke prijs.

Die zaterdag at ik voor minder dan tien euro. Twee pastilla’s, twee theetjes. Eerlijk? Dat was eigenlijk te goedkoop voor wat ik kreeg. Maar ik klaagde niet. Ik genoot.

Ga je niet akkoord met onze prijzen? Loop dan gerust even door naar het kraampje met dure kaaskroketten een paar meter verderop. Laat me weten of je daar ook zo verontwaardigd over bent.